بخش سربند یکی از سه بخش شهرستان شازند در استان مرکزی ایران است که در جنوب شهرستان شازند قرار دارد.که مردم آن به زبان لری تکلم می کنند. مرکزیت این بخش شهر هندودر می‌باشد.شغل مردم سربند کشاورزی و دامداری و قالیبافی است.

بته مالمیر یا بته سربندی

      در مورد نقش بوته و اینکه از کجا آمده و الهام گرفته از چیست مطالبی یافت شده که به اختصار در این بخش به آن می پردازیم :

   “معنی لغوی بوته ، یک دسته برگ است . ساده ترین شکل آن شباهت زیاد به برگ دندانه دار دارد . این نقش که نام دیگری تحت عنوان “سرو مینو سپنت” دارد ، طبق عقاید باستانی نماد فناپذیری است . باور دارند که این سرو مربوط به نور ایزد اهورا مزدا ست و حتی مربوط به شخص زرتشت است؛ این سرو را زرتشت از بهشت آورد و در کاشمر یا کشمیر کاشت .

    اما درباره این نقل اتفاق نظر وجود ندارد . گروهی نیز بر این باورند که زرتشت را پس از مرگ به قله کوهی انتقال دادند و او به صورت سرو در آمد . براساس حکایتی دیگر ، ما مواجه با سروی از بهشت هستیم که در کاشمر توسط زرتشت ( ترشیز) کاشته شد که بعدها بلندترین سرو جهان گردید و در قسمتی دیگر به این مطلب برمی خوریم که درخت مزبور آنقدر رشد کرد و بزرگ شد که تا آن هنگام کسی سروی به آن بلندی ندیده بود ولی این درخت به دستور خلیفه متوکل باالله در سال۸۶۱ پس از میلاد قطع شد و تکه های آن را به سامرا ولی قبل از رسیدن درخت به محل مذکور خلیفه توسط پسرش به قتل رسید .

    بوته به شکل شعله آتش ، میوه ، درخت کاج ، سروخمیده ، مرغی که سر در سینه فروبرده ، زهدان مادر و یا زنی که چادر به سر دارد و سر در گریبان فرو برده است .

از دیگر مناطق مهم قالیبافی در استان مرکزی میتوان به ساروق اشاره داشت :

ساروق، شهری در بخش ساروق از توابع شهرستان اراک، استان مرکزی است. این شهر در ۴۰ کیلومتری شمال اراک واقع است. و زبان مردم فارسی با لهجه است.ولی در بعضی از مناطق روستایی ساروق زبان ترکی نیز رواج دارد.

قالی ساروق گونه‌ای قالی ایرانی دستباف و از صنایع دستی ساروق است. منطقه ساروق از سابقه‌ای طولانی در تولید فرش دستباف برخوردار است و شهرت جهانی دارد.^[۱]

نام‌گذاری و سابقه

ساروق و جیریا دو روستا در شمال اراک هستند که زنانشان مهارت خاصی در بافت فرش دارند. سابقهٔ چندصدسالهٔ بافت فرش در این دو منطقه، باعث شهرت نام تجاری فرش ساروق شده و تجار کشورهای اروپایی و آمریکایی با برند ساروق آشنا هستند. البته بافتن این فرش در روستای جیریا رونق بیشتری دارد و اکثر فرش‌های ساروق توسط اهالی این روستا بافته می شود. ^[۲]

ثبت جهانی

به دلیل سابقه و نامِ فرش ساروق، گاهی برخی کشورهای خارجی با کپی‌برداری غیرقانونی از نقشه‌های بومی و منحصربه‌فرد ساروق، به تولید فرش با نام ساروق می‌پردازند که این ا مر باعث لطمه به شهرت فرش ساروق ضربه بزند؛ لذا کمیتهٔ فرش استان اراک تصمیم گرفته است نشان جغرافیایی فرش دستباف را در قالب کتاب تهیه و پس از تایید در شرکت ملی فرش کشور در یونسکو به ثبت برساند.^[۳]